Ventileren

Om een gezond binnenklimaat te houden in je woning, is ventilatie nodig. Oudere woningen hadden vaak zoveel kieren en spleten, dat de natuurlijke ventilatie vaak volstond om vochtproblemen door vochtige binnenlucht te vermijden.

In nieuwe of verbouwde woningen worden alle kieren gedicht door beter sluitende ramen of isolatie. Een van de aandachtspunten is daarom het goed ventileren van de woning om ze droog te houden. Een extra pluspunt is dat verse, droge lucht sneller opwarmt en je zo ook bespaart op verwarmingskosten.

Op zich is het goed om elke dag je woning vijftien minuten te verluchten, met de verwarming uitgeschakeld. Je zet dan tegenover elkaar staande vensters open. De natuurlijke luchtstroom zorgt ervoor dat de oude, vochtige lucht uit de woning verdwijnt en nieuwe, droge lucht wordt aangevoerd.

De richting van luchtcirculatie is altijd dezelfde: toevoer langs de droge ruimtes en dan vervolgens via doorvoeropeningen, in de vorm van binnenmuurroosters of kieren onder de deuren, naar de natte ruimtes. Daar wordt de lucht afgevoerd.

Naast deze natuurlijke manier van ventileren, bestaan er ook automatische manieren. Er bestaan 4 types automatische ventilatie, van A tot D. Je leest er hieronder meer info over.

Systeem A - natuurlijke toe- en afvoer

Bij systeem A gebeurt de luchtcirculatie op natuurlijke wijze aan de hand van de drukverschillen tussen binnen- en buitenlucht. De lucht komt de woning binnen via regelbare toevoeropeningen zoals ventilatieroosters in ramen, muren of dak.

Deze roosters zijn regelbaar in die zin dat je ze wat meer kan openen of sluiten. Zo vermijd je dat je ventilatie in overdrive gaat op winderige dagen. In de natte ruimtes verdwijnt de vervuilde lucht via regelbare afvoeropeningen in een verticaal kanaal dat boven het dak uitmondt.

Het openzetten van ramen en deuren doet dus hetzelfde, maar is niet permanent. Deze roosters ventileren wel permanent. Om een goede werking te garanderen, mogen ze natuurlijk niet afgesloten worden.

Systeem B - mechanische toevoer, natuurlijke afvoer

De afvoer gebeurt op dezelfde manier als bij systeem A, maar de toevoer vindt ‘mechanisch’ plaats met behulp van ventilatoren. Dit systeem wordt amper toegepast in woningen.

Systeem C - natuurlijke toevoer, mechanische afvoer

De toevoer vindt net zoals bij systeem A plaats met niet-mechanische roosters. De afvoer gebeurt echter wel mechanisch via afvoeropeningen met extractieventielen in de natte ruimtes. Zo’n ventiel bestaat uit een filter die de lucht zuivert en een geluidsdemper die het lawaai van de installatie tot een minimum beperkt.

Binnen de systemen C is er ook een categorie vraaggestuurde ventilatie. Bij die systemen gebeurt de afvoer op een gecontroleerde manier en enkel als het nodig is. Via ingebouwde sensoren (vocht, temperatuur, beweging en CO₂) wordt het extractiedebiet aangepast aan jouw werkelijke woonsituatie. Zo is het elektriciteitsverbruik en het verlies van warmte minimaal. En spaar je dus ook geld uit op je energiefactuur.

Systeem D - mechanische toe- en afvoer

Het grote voordeel is dat het systeem volledig regelbaar is: je kan een goed evenwicht bereiken tussen aan- en toevoer. Daarom wordt het systeem D ook wel ‘balansventilatie’ genoemd. Bij systeem D gebeurt alles mechanisch: zowel de toevoer van verse lucht als de afvoer van vervuilde lucht. Dat betekent dat er ook een dubbel kanalennet nodig is: één voor de toevoer van lucht met toevoeropeningen in de droge ruimtes en één voor de afvoer van lucht in de natte ruimtes.

Meestal zit er ook een warmteterugwin-unit in (wtw): die warmt de koude lucht die binnenkomt op met de warmte van de afgevoerde lucht. Je kan balansventilatie ook vraaggestuurd maken met sensoren die CO₂ en/of vocht meten. Zo ventileer je niet meer dan nodig en zuiniger.

Warmte recupereren

Zowel bij een systeem C als D kan je warmte terugwinnen en gebruiken. Bij een systeem C kan je de warmte uit de afvoerlucht gebruiken voor het opwarmen van je sanitair warm water en/of ruimteverwarming. Dat doe je met een warmtepompboiler of lucht-waterwarmtepomp.

Om warmte te recupereren bij een systeem D kan je een warmtewisselaar gebruiken. Die zal de warmte uit de afvoerlucht overdragen aan de toevoerlucht om die in de koude wintermaanden voor te verwarmen. Wat dan in de zomer? Door een bypass wordt je warmtewisselaar dan uitgeschakeld. Anders wordt het te warm in je woning.