Ik ben

van een

Jouw renovatieproces

Wijzig profiel

Stappenplan: stap 3

Verwarmen en koelen

Verwarmen

Warme winters en koele zomers, daar streef je naar met een geïsoleerde woning. 60% van je energieverbruik gaat op aan verwarming en sanitair water. Het loont dus meer dan de moeite om je systeem van verwarming grondig te bekijken.

Verwarmen


  1. Warmtebronnen
  2. Verwarming


Verkoelen


  1. Alles over verkoelen

Verwarmen

Warmtebronnen


Warmtebron en verwarmingstoestel, een huwelijk


Om je huis te verwarmen heb je enerzijds het toestel dat de warmte produceert, zoals een gascondensatieketel of een warmtepomp en anderzijds de toestellen die de warmte afgeven, zoals radiatoren of vloerverwarming.
De kans is groot dat je vandaag verwarmt via een verwarmingsketel op aardgas. Naar de toekomst toe is het de bedoeling dat we afstappen van fossiele brandstoffen, zoals aardgas en stookolie.

Ontdek hoe jij je woning in de toekomst duurzaam en energiezuinig kan verwarmen, na een grondige isolatie:

  1. Doe de 50°C test om te weten of je woning op lage temperatuur kan verwarmen. Concreet wil dit zeggen dat je de temperatuur van je ketel verlaagt tot 50°C op een koude winterdag. Blijft het comfort voldoende in de woning? Dan is jouw woning klaar voor een verwarmingsconcept op lage temperatuur.
  2. Vervang je verwarmingsketel door een duurzaam verwarmingstoestel zoals een warmtepomp.


Er zijn verschillende toestellen die ervoor zorgen dat je je woning kan verwarmen. Dit zijn momenteel de meest voorkomende en meest duurzame manieren om je woning te verwarmen.

Centrale verwarmingsketel en condensatieketel


De centrale verwarming verspreidt met behulp van een CV-ketel warmte door de hele woning. Deze werkt meestal op gas of stookolie/mazout. Dit maakt echter nog steeds gebruik van fossiele brandstoffen en hier willen we in de toekomst van afstappen. Om energiezuinig te verwarmen is een hoogrendementsketel of een condensatieketel een minimum. Toch kunnen we nog een stap verder gaan en gasloos verwarmen.

Warmtepomp


Een warmtepomp onttrekt warmte aan een bron, zoals de buitenlucht of de bodem, die vervolgens wordt verhoogd tot een bruikbare temperatuur voor de verwarming van het gebouw. Ze maken gebruik van natuurlijke warmtebronnen en verbruiken minder elektriciteit dan traditionele elektrische verwarmingssystemen.

Hoe werkt het?
Een warmtepomp werkt als een omgekeerde koelkast. In plaats van koude lucht binnen te brengen en warmte lucht buiten te duwen, doet een warmtepomp het tegenovergestelde. Het verzamelt de warmte bij een bron, zoals buitenlucht, de bodem of water, en geeft die binnen af. Het is een zeer efficiënte manier van je huis te verwarmen. Opgelet, de woning moet voldoende geïsoleerd zijn om een comfortabel warm gevoel te geven, zelfs bij koude buitentemperaturen. De temperatuur die de warmtepomp aflevert is namelijk doorgaans lager dan bij een klassieke condensatieketel.

Hoe ziet een warmtepomp eruit?
Een warmtepomp heeft een voorraadvat voor warm water en heeft daarom iets meer plaats nodig dan een doorsnee condensatieketel. Meestal is een warmtepomp ongeveer zo groot als een grote koelkast.

Types
Er bestaan verschillende types van warmtepompen. Elk type heeft zijn eigen voordelen en toepassingen, afhankelijk van beschikbaarheid van bronnen, locatie en benodigde temperatuur. Doorgaans klopt het dat hoe beter je woning geïsoleerd is, hoe beter het rendement van je warmtepomp zal zijn.

Lucht/lucht warmtepomp

  • Gebruikt de warmte uit de buitenlucht of je ventilatiesysteem en blaast warme lucht in je woning.
  • Wordt voornamelijk gebruikt om een enkele ruimte te verwarmen.
  • Kan niet worden ingezet voor het opwarmen van het sanitair warm water.

Lucht/water warmtepomp

  • Gebruikt de warmte uit de buitenlucht en geeft die af aan de waterleidingen die gekoppeld zijn met radiatoren, convectoren of vloerverwarming.
  • Heeft een binnenunit en een buitenunit op je dak, in je tuin of tegen je gevel.
  • Kan ook voorzien in het opwarmen van sanitair warm water.

Bodem/water of ‘geothermische’ warmtepomp

  • Haalt warmte uit de grond via een verticale boring of via een horizontaal buizenstelsel.
  • Heeft een hogere efficiëntie, maar is ook vaak duurder.
  • Kan passief koelen: in de zomer gebruikt de warmtepomp de koelte van de bodem om de woning te koelen.
  • Vereist veel ruimte voor de boringen, wat het moeilijk maakt in een stedelijke context.

Meer info over warmtepompen


Hybride warmtepomp


Hier combineer je een warmtepomp met een efficiënte gascondensatieketel. In het voor- en najaar kan je dan gasvrij verwarmen met je warmtepomp. Van zodra de buitentemperatuur een stuk onder nul gaat, kan je bijstoken met je traditionele gasketel. Deze hybride variant is vooral geschikt voor woningen die nog niet doorgedreven geïsoleerd zijn of waar dat dit niet mogelijk is. Ook heeft dit type de voorkeur als je radiatoren niet op lage temperatuur kunnen werken.

Hoe werkt het?
Een hybride warmtepomp wordt gekoppeld aan jouw bestaande CV-ketel. De warmtepomp zorgt voor het grootste deel voor de verwarming in jouw woning. De CV-ketel zorgt voor warm water in de badkamer en keuken en springt bij voor verwarming als het buiten erg koud is.
De hybride warmtepomp heeft een buitenunit die lijkt op een airco. De buitenunit haalt warmte uit de buitenlucht en geeft deze af in de woning. De buitentemperatuur hoeft hiervoor niet warmer te zijn dan de binnentemperatuur, een warmtepomp kan namelijk ook warmte halen uit de lucht als het buiten koud is.


Stadsbreed warmtenet


Een warmtenet is een netwerk dat de warmte van een centrale warmtebron verdeelt over grote gebouwen en wijken. Een warmtenet kan je vergelijken met een klassieke centrale verwarmingsinstallatie, maar dan op maat van een stad. Je hebt geen eigen verwarmingsketels meer nodig, maar wel nog eigen afgiftetoestellen zoals een radiator. Indien jouw woning zich bevindt in een gebied waar een warmtenet wordt ontwikkeld, kan een aansluiting interessant zijn.
Ontdek hier waar warmtenetten in Antwerpen worden aangelegd.



Ook interessant voor jou


Verwarmen van je huis. Enkele handige tools



Houtstook
Verwarmen met een houtkachel raden we ten zeerste af. Je schaadt met hout altijd je eigen gezondheid. Zelfs als je zo veilig mogelijk stookt. Bovendien kan de rook of geur hinderlijk zijn voor je buren. Lees hier meer over de problemen met houtstook.


Verwarmen

Verwarmingstoestellen


Er zijn verschillende types verwarmingstoestellen. Niet elke type verwarmingstoestel werkt efficiënt op elke warmtebron (condensatieketel, hybride warmtepomp of warmtepomp).

1. De klassieke radiator

Door je radiator stroomt warm water. Je radiatoren zijn gekoppeld aan een ketel voor centrale verwarming (CV-ketel), die meestal werkt op aardgas of stookolie. Gewone radiatoren zijn in de regel gekoppeld aan verwarmingssystemen die op hoge temperatuur werken. Je ketel is dan meestal ingesteld op 65°C. Toch is het soms mogelijk dat de temperatuur toch verlaagd kan worden naar 55°C. Dit is afhankelijk van meerdere factoren zoals je isolatieniveau en de grootte van je radiatoren.

2. Vloerverwarming

Vloerverwarming is zeker aan te raden als je voor een grondige verbouwing staat. In een goed geïsoleerde woning kan je zo aan een veel lagere temperatuur je woning verwarmen. Je kan ook kiezen voor muurverwarming of plafondverwarming. Bij dit soort van systemen loopt er een raster van buizen doorheen je vloer, wand of plafond. Deze buizen geven traag en op lagere temperatuur warmte af. Zo warmt je woning gelijkmatig op.

3. Convectoren, blazers, bijzetkacheltjes, … energievreters

Naast radiatoren en vloerverwarming zijn er nog toestellen die warme lucht door de woning blazen, zogenaamde convectoren. Net als elektrische blazers of bijzetkacheltjes zijn dit energievreters. Je moet ook meer veiligheidsvoorschriften in acht nemen dan met gewone radiatoren omdat ze vaak heel warm worden.

4. Passiefwoning verwarmen

Het ventilatiesysteem van een passiefwoning is vaak niet voldoende om die woning ook tijdens de koudste wintermaanden volledig op te warmen. Je kan met kleine elektrische toestellen de koudste kamers in de winter op temperatuur houden. Deze toestellen vragen dan natuurlijk wel veel energie, waarvan ook van productie over transport een deel verloren gaat. Deze werkwijze kan te verkiezen zijn tegenover een warmtepomp, vanwege de kostprijs en het rendement. Zorg in dit geval wel voor een 100% groen energiecontract, zodat jouw elektriciteit door hernieuwbare bronnen opgewekt wordt.



Ook interessant voor jou


Deze Antwerpenaars isoleerden.
Duurzame en energiezuinige verbouwing van een karaktervolle stadswoning.
Een verrassend lichte, ruime woning met tuin en atelier


alles over verkoelen

Verkoelen


De beste manier om een frisse zomer in huis te beleven is door de warmte buiten te houden en goed te isoleren. Toch nog té warm, dan zijn er deze oplossingen.

1. Screens

Zonneluifels, rolluiken, schermen, overhangen of luifels zorgen er langs de buitenkant van de woning voor dat het zonlicht en de warmte je woning niet binnen kunnen. Deze buitenzonwering is duurder en houdt de warmte uit je woning.
Gordijnen, thermische gordijnen of zonwerend glas stoot het zonlicht pas af nadat de warmte al door het glas is gedrongen. Het is goedkoper, maar de warmte zit al in je woning.



2. Groen

Bomen en planten aan gevels of op daken zijn een goede bron van schaduw en verkoelen je woning.

Tip



3. Warmtepomp

  • Lucht/lucht warmtepompen kan je in de zomer inschakelen om je woning te koelen. Ze hebben als voordeel dat er geen extra energie wordt geproduceerd om te verwarmen of verkoelen. De warme binnenlucht wordt naar buiten gebracht. Als je de warmtepomp koppelt aan vloerverwarming of de verwarmingsketel uitbreidt met een ‘chiller’, kan je ook koelen met vloerverwarming. Meer over warmtepompen.

  • Water/water warmtepomp gebruikt het koud water dat in buizen onder de grond loopt om een permanente temperatuur van ca. 12 °C af te geven. Dat water gebruik je om het water van je verwarmingssysteem en je vloerverwarming af te koelen. Het warmere water van je verwarmingssysteem wordt in de bodem opgeslagen en kan je in de winter gebruiken om je woning te verwarmen. Een grotere investering, maar één die zich terugverdient én bijzonder milieuvriendelijk is. Het verkoelen van de woning kost dan namelijk alleen de elektriciteit om twee circulatiepompen te voeden. En dat is ten opzichte van de energie die een airconditioning of een lucht/lucht- warmtepomp vragen voor verkoeling, slechts een fractie.



4. Airco


De meest bekende manier om je woning te koelen, is met een airco. Let op: dit vraagt veel energie en is niet duurzaam.

  • Koppel de airco aan zonnepanelen om de overcapaciteit te benutten.
  • Een airco bestaat meestal uit een buitenunit en een binnenunit. Het toestel dat buiten staat, maakt koele lucht aan en stuurt die door naar de binnenunit.
  • Een goed onderhoud is nodig.
  • Kan eventueel voor een nieuwbouwwoning, maar is heel moeilijk efficiënt toe te passen in een bestaande woning.


Ook interessant voor jou


Bekijk het webinar over de aanleg van een groendak



Ga naar stap 4